Krótka historia sztuk walki

Różnorodność ta przejawia się zarówno w założeniach filozoficznych jak i technicznych. Jeżeli chodzi o te pierwsze, sztuki walki powstawały pod silnym wpływem religii i filozofii takich jak Shinto, Buddyzm czy Konfucjonizm. Zróżnicowanie techniczne sztuk walki Japonii, przejawia się poprzez repertuar techniki i strategii walki, czy też rodzaju stosowanej w danej sztuce broni.

W Japonii istnieją określenia dwóch rodzin sztuk walki. Są to: Bu-jitsu i Budo.

 

Bu-jitsu to sztuki wojenne, które rozwinęły się w średniowiecznej Japonii pod wpływem nieustannych zawirowań historycznych, wojen, bitew, zamieszek.

Budo - to sztuki walki, które rozwinęły się ze sztuk bu-jitsu.

Słowo japońskie 'do' - oznacza drogę, ścieżkę w sensie nie dosłownym, lecz określającym raczej sposób samodoskonalenia duchowego, poprzez trening fizyczny. Budo rozwinęło się w okresie gdy stosowanie w walce technik miecza czy włóczni stało się anachronizmem. Był także okres gdy ukazał się edykt cesarza, zabraniający noszenia przez samurajów mieczy.

 

W średniowiecznej Japonii istniało wiele szkół rycerskich, w których nauczano sztuk walki. Ciekawostką jest fakt, że na nauce technik walki nie kończyła się edukacja samuraja. W szkołach tych uczono także matematyki, literatury - zwłaszcza klasyki chińskiej, kaligrafii, układania kwiatów oraz strategii wojennych. Szkoły te określane były jako "ryu".

 

Edukacja wojenna była niezwykle istotnym czynnikiem ułatwiającym awans społeczny, przykładem takiego awansu jest jeden z trzech najsłynniejszych shogunów Japonii - Toyotomi Hideyoshi, który był chłopem z pochodzenia. Historia mówi, iż największy wpływ na bu-jitsu wywarła japońska arystokracja wojskowa. Przykładem, który podają źródła japońskie jest Oda Nobunaga, shogun podobnie jak Hideyoshi i Tokugawa, należący do trójki najsłynniejszych shogunów Japonii. O biegłości Nobunagi w sztuce walki świadczy epizod, który zakończył się jego śmiercią. Będąc otoczony przez wojowników własnego wasala, odpierał ataki nieprzyjaciół przy pomocy naginata (włócznia o długim zakrzywionym ostrzu). Napastników było wielu, w końcu Nobunaga musiał schronić się w świątyni gdzie popełnił seppuku, po czym spłonął wraz z budynkiem, w którym się ukrył.

 

Walecznością i biegłością w sztukach walki odznaczały się także japońskie kobiety. Jedną z najsłynniejszych była Tomoe żona Yoshinaki, która w pojedynkach pokonała wielu wojowników Uchidy Iyeoshiego, którego zresztą później zdekapitowała, a głowę przekazała w darze swemu mężowi.

 

Na rozwój bu-jitsu wpłynęły - oprócz kasty samurajów - także inne grupy społeczne: kler, kupcy i rzemieślnicy oraz chłopi.

Doskonałym gruntem dla rozwoju sztuk walki były klasztory. Klasztory te często usytuowane były na zboczach górskich, przez co mnichów zwano yamabushi - wojownicy z gór. Najsłynniejsze klasztory, w których kultywowano idee wojskowości były: Shogoin - sekty buddyjskiej Tendai, Sembo-in, sekty Shingon, z których wyłoniły się mniejsze sekty jak Honzen-ha i Tozen-ha. Mnisi byli tak groźnymi wojownikami, że z ich potęgą liczył się nawet Oda Nobunaga, który zresztą dostrzegając w klasztorach zagrożenie zajął się w drugiej połowie XVI w. niszczeniem tych przybytków.

Rzemieślnicy, kupcy oraz chłopi rozwijali najczęściej sztuki walki bez użycia broni typowych dla rycerzy, jak miecze czy włócznie. W walce stosowali często przedmioty codziennego użytku lub narzędzia pracy. Broń używana przez nich to okute żelazem fajki, wachlarze z ukrytymi ostrzami, sierpy, sierpy na łańcuchu, lina z ciężarkiem, cep itp.

 

Aikido to perfekcyjny system samoobrony stworzony przez Morihei Ueshibę na bazie technik starych szkół jiu-jitsu, ken-jitsu, aiki-jitsu, yari-jitsu i innych. Morihei Ueshiba dokonał syntezy technik oraz twórczo je przemodelował tworząc nowy styl walki. Aikido to sztuka walki opierająca się na wykorzystywaniu siły przeciwnika, zawierająca techniki dźwigni, rzutów, uderzeń oraz elementy walki mieczem (bokken) i kijem (jo).